Xích lô: “Không chỉ là phương tiện, mà còn là một mảnh linh hồn Hà Nội”

Xích lô: “Không chỉ là phương tiện, mà còn là một mảnh linh hồn Hà Nội”

Trên chiếc xích lô, chúng ta có thể nhìn thấy sự sầm uất đan xen nét rêu phong, nhìn rõ hơn cuộc sống của con người Hà Nội. Tiếng kẽo kẹt leng keng, bánh xe xoay tròn đều đặn từng vòng quay, như mở lối, như đẩy đưa tâm khảm mỗi con người về một vùng kí ức cổ xưa, để nhìn thấu được Hà Nội một thời cổ kính, vàng son.

 Trong tâm trí của người Hà Nội, từ bao giờ hình ảnh những chiếc xích lô chạy thong dong trên phố đã trở thành một nét đẹp, một thói quen. Xích lô có mặt ở khắp mọi nơi, từ những con ngõ nhỏ, cho đến những phố xá đông đúc, ồn ào.

Có những người, gắn bó với chiếc xích lô hết cả cuộc đời...

Phố cổ Hà Nội vào một buổi sáng đầu thu – cuối đông, những ngọn nắng ngập tràn những tuyến phố, để lại trên mặt đất từng giọt li ti lấp lánh sáng ngời. Nắng rất ngọt, nhưng tiết trời lại se se lạnh, khiến ai cũng phải khoác lên mình một lớp áo khoác mỏng, xuýt xoa tận hưởng tiết trời đẹp như tranh.

Người lái xe chầm chậm đạp chiếc xe có phần cũ kĩ, bắt đầu kêu kẽo kẹt – nhưng âm thanh này không hề khó chịu, mà lại khiến mọi thứ như lắng đọng hơn, như được về với một thời xa cũ. Những người lái xích lô ở đây đã gắn bó với Hà Nội đủ lâu để yêu, để thấm nhuần cái nét đẹp. Có những người, đã gắn bó đến nửa cuộc đời mình trên chiếc xe cũ kĩ ấy. Mỗi lần giới thiệu cho du khách về Hà Nội, đôi mắt họ ánh lên vẻ tự hào. Tự hào khi giới thiệu về ngõ nhỏ, phố nhỏ, vùng đất kinh kì hoài cổ. Chắc hẳn, sẽ chẳng có ai ở Hà Nội lâu mà không “thấm” một chút cái nét cổ kính đầy quyến rũ ở nơi đây. 

Chính những người lái xích lô thầm lặng trên những con phố cổ cũng như được thấm chút gì đó hào hùng, thanh lịch của Hà Nội. Họ, không chỉ đơn giản là người lái những chiếc xe, mà còn là người truyền đi những nét văn hóa tốt đẹp của Hà Nội xưa và nay

Thời gian chảy trôi, Hà Nội thay đổi, phố cổ cũng ngày một “già đi”, nhưng xích lô vẫn còn đó, trường tồn như một chứng nhân, một minh chứng cho chính sự cổ kính của mảnh đất kinh kì. An yên, bình dị như chính vòng quay tròn xoe của chiếc xích lô trên khắp các nẻo phố cổ.

Không chỉ là phương tiện, mà xích lô còn là góc nhìn Hà Nội mộc mạc, thân thuộc nhất

Từng có một thời, người ta định cấm những chiếc xích lô. Nhưng có lẽ, mất đi chiếc xe đơn sơ mộc mạc ấy, là thổi bay mất một phần hồn Hà Nội. Sẽ chẳng có phương tiện nào thuận lợi và tuyệt vời hơn chiếc xích lô, khi mà du khách được thả trôi tâm hồn mình vào nét cổ kính, ngôi nhà rêu phong, những chiếc ban công vươn ra đón nắng, đầy ắp cây xanh trên những đoạn phố cổ chật hẹp quanh co rất đỗi Hà Nội. 

Chẳng những thế, âm thanh cũng là một phần rất quan trọng của trải nghiệm. Tiếng leng keng rộn rã, tiếng rao vang vọng lại của những người bán hàng rong, tiếng người lao xao trên các khu chợ, tiếng chát chát ở phố Hàng Thiếc, được âm thanh “beng beng” phố lò Rèn luôn khiến người ta phải hoài niệm, nhớ về những giá trị xưa cũ. Tôi vẫn gọi đó là âm thanh “lao xao phố thị” – chỉ có thể thấy ở phố cổ. 

Với những người lần đầu đến khám phá mảnh đất ngàn năm văn hiến, thì xích lô là sự lựa chọn hoàn hảo. Vòng quay đủ nhanh để khiến người ta không bị chán, nhưng cũng vừa đủ chậm để cảm nhận được hết cái thanh, cái hương vị đặc trưng nơi phố phường vòng vèo nho nhỏ

Vòng bánh xe trôi, đủ chậm để du khách có thể dừng lại một chút, mua một nắm cốm dẻo thơm hay thưởng chút quả ngọt đúng mùa. Hoặc có thể, là một bó hoa cúc họa mi trắng muốt tinh khôi trong nắng thu rạng rỡ. 

Rồi người ta vẫn thích thú với những quán cóc – nơi mà những người Hà Nội vẫn ngồi mỗi sáng, tỉ tê với nhau những câu chuyện thường nhật, nhẩn nha đọc một tờ báo mới bên cốc café. Cho dù Hà Nội có già đi đến đâu, thì sự tinh tế và những điều nhỏ bé vẫn không thể thay thế. 

Đặc biệt nhất, có lẽ vẫn phải kể tới văn hóa ẩm thực đường phố. Khi mà nồi phở Gánh hàng chiếu, bún thang, bún ốc nguội Ô Quan Chưởng, canh bún Nguyễn Siêu luôn đông kín người ăn bên cạnh nồi nước lèo nóng hổi, thơm phức. Tất cả những phong vị ấy, chỉ có thể lặng người ngắm ở phố cổ, trên chiếc xích lô cũ nhuốm màu rêu phong. 

Không khó để chúng ta bắt gặp được những ánh mắt thân thiện của những bác tài xế, những nụ cười hài lòng của khách du lịch, họ có thể khác nhau về ngôn ngữ, chủng tộc, nhưng người ngồi trước, người sau, họ lại dễ dàng hòa chung vào một dòng cảm xúc đẹp về Hà Nội.

Nếu một ngày Hà Nội vắng xích lô…

Dù không muốn, nhưng đi liền với sự phát triển của xã hội, những chiếc ô tô, xe máy đang chiếm ưu thế vượt trội, đẩy những chiếc xích lô đi vào vùng quên lãng.

Đã qua rồi một thời bom đạn khói lửa – khi mà chiếc xích lô nhỏ bé và mộc mạc lập bao nhiêu chiến công, chở hàng hóa, nhu yếu phẩm, thuốc men. Như một người chiến sĩ già trở về với thời bình, xích lô lại trở về với sự bình yên vốn có, trở thành một phương tiện đi lại của người dân. Nhưng bình yên không có nghĩa là không có giá trị, vì những chiếc xích lô nhỏ bé ấy như một phần “hồn” của phố cổ. Với người già, họ nhớ về một Hà Nội xưa cũ, còn người trẻ lại nhớ về Hà Nội bình yên rất đỗi thân thuộc. 

Xích lô từ bao giờ đã trở thành một phần ký ức trong lòng mỗi người dân Hà Nội, trở thành một nét riêng, nét đặc biệt của Thủ đô.

Trong tâm trí của người Hà Nội, hình ảnh những chiếc xích lô chạy thong dong trên phố đã trở thành một nét đẹp, một thói quen. Cùng với sự hội nhập của đất nước, người Hà Nội vẫn thích những điều cổ xưa và cũ kĩ, mộc mạc mà đơn sơ như chính thành phố này. Nếu ví xích lô với một giấc mộng, thì chắc hẳn tiếng leng keng kẽo kẹt ấy sẽ đi vào tâm tưởng như lời ru xưa cũ của bà, của mẹ, ru con về một thủa thơ ấu bình yên…