Biểu diễn âm nhạc dân gian đương đại

Thông tin về nhạc dân gian đương đại không phải ai cũng biết

Dân gian đương đại dùng để chỉ chung nhiều thể loại nhạc xuất hiện đầu thế kỷ 20 có liên quan đến dân ca truyền thống. Bắt đầu từ giữa thế kỷ 20, một hình thức nhạc folk (dân ca) phổ thông hình thành từ các thể loại âm nhạc truyền thống. Phong trào này thường được gọi là trào lưu cách tân (thứ hai) của dòng nhạc dân ca, và đạt cực thịnh vào những năm 1960. Tên gọi phổ thông cho dòng nhạc này vẫn là dân ca, nhưng để phân biệt người ta thường gọi là "dân gian đương đại" hay "dân gian cách tân". Tại Mỹ, phong trào này được gọi với tên "cách tân dân ca Mỹ", kết hợp với các yếu tố folk rock, electric folk và nhiều dòng nhạc khác. Cho dù là một dòng nhạc riêng biệt tách biệt với dân ca truyền thống, nhiều tác phẩm của dòng nhạc này vẫn sử dụng cùng tên, nghệ sĩ và địa điểm trình diễn với dòng nhạc truyền thống; thậm chí một ca khúc có thể được phối khí theo cả hai dòng nhạc.

Để tạo nên một nhạc phẩm dân gian đương đại thì “ca từ” có lẽ là yếu tố quan trọng hơn cả, chỉ thoáng nghe, người nghe nhạc đã cảm nhận được sức lôi cuốn của sự dân dã, mộc mạc trong cảnh làng quê Việt Nam, từ hình ảnh: chuồn chuồn ớt, con cò, giếng làng cho đến cặp ba lá, quạt giấy, người nghe được đắm mình vào một khung cảnh quê xưa mà khói bụi nơi đô thành đã khiến người nghe nhiều khi quên lãng. Nhạc dân gian đương đại gây tiếng vang ngay từ những ngày đầu xuất hiện và đang không ngừng lan tỏa, nhưng trong giới phê bình âm nhạc, cũng có nhiều nhận định khác nhau về nó, một nghệ sĩ gạo cội cho rằng, không hề có dòng nhạc dân gian đương đại mà chỉ có bài hát mang âm hưởng dân ca hoặc bài hát dân ca được hát theo phong cách đương đại mà thôi. Ví như bài Trống Cơm, khi xưa ông bà ta hát Trống Cơm thâm trầm, trữ tình, thế nhưng trong thời chiến, bài hát lại đầy mạnh mẽ, sôi sục và đó là một ca khúc dân ca nhưng hát theo phong cách đương đại. Nhưng dẫu sao, không ai phủ nhận giá trị nghệ thuật của những bài hát này trong bối cảnh âm nhạc hiện nay, còn gọi chúng là gì, sao cho hợp lý, có lẽ đó là công việc của các nhà nghiên cứu, lý luận phê bình âm nhạc nước nhà?