Bảo tàng Công an Nhân Dân

Bảo tàng Công an nhân dân (Sau đây gọi tắt là Bảo tàng) là bảo tàng chuyên ngành của lực lượng Công an, thuộc loại hình bảo tàng lịch sử xã hội; khánh thành đúng vào dịp kỷ niệm 55 Ngày thành lập lực lượng Công an nhân dân Việt Nam (19/8/1945 - 19/8/2000). Bảo tàng tọa lạc tại số 1, phố Trần Bình Trọng, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Với trên 1000m2 nội thất và trên 1500 hiện vật, hình ảnh, tài liệu, hệ thống trưng bày trưng bày của Bảo tàng gồm gian long trọng và ba chủ đề.

Gian long trọng: Mở đầu hệ thống trưng bày của Bảo tàng là tổ hợp phù điêu, tượng Bác Hồ với lời dạy của Người đối với lực lượng Công an nhân dân và những phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước trao tặng lực lượng Công an trong hơn nửa thế kỷ qua. Phần trưng bày tại gian long trọng tập trung thể hiện sự quan tâm, lãnh đạo của Đảng, Bác Hồ đối với lực lượng Công an nhân dân và vai trò nòng cốt của lực lượng Công an cùng toàn dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh trật tự.

Chủ đề 1: Công an nhân dân Việt Nam ra đời, bảo vệ Chính quyền cách mạng và kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954):

Ngoài các hiện vật, hình ảnh, tài liệu trong phần này còn giới thiệu phim tư liệu lịch sử về sự ra đời của Công an nhân dân Việt Nam và quá trình bảo vệ Lễ Tuyên ngôn Độc lập 2/9 tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội.

Nhà nước Việt Nam Dân chủ cộng hoà vừa mới ra đời đứng trước tình thế “ngàn cân treo sợi tóc”. Lúc này mặc dù còn non trẻ, Công an nhân dân Việt Nam đã dũng cảm, mưu trí phá tan âm mưu của các tổ chức, đảng phái phản động trong nước cấu kết với các thế lực đế quốc xâm lược chống phá cách mạng. Tại đây trưng bày nhiều hiện vật và là tang vật của các tổ chức phản động Việt quốc, Việt cách như: Tín phiếu; Cờ “Thần lôi đoàn”; Cờ “Thiết huyết đoàn”; Băng đeo tay… Đặc biệt thông qua sa bàn giới thiệu cuộc đấu trí đầy sáng tạo của Công an Việt nam trong việc khám phá vụ án Ôn Như Hầu, đập tan âm mưu của bọn phản động Quốc dân Đảng cấu kết với thực dân Pháp hòng lật đổ chính quyền cách mạng vào ngày Quốc Khánh nước Cộng hoà Pháp (14/7/1946). Chiến công đó góp phần bảo vệ thành quả cách mạng khi chưa tròn một tuổi.

Cuộc kháng chiến toàn quốc bùng nổ, cùng cả dân tộc, lực lượng Công an nhân dân bước vào cuộc kháng chiến trường kỳ 9 năm (1945 - 1954). Nhiều hiện vật, hình ảnh, tài liệu được trưng bày trong phần này giới thiệu công tác bảo vệ vùng tự do, hoạt động điệp báo. Sưu tập hiện vật phù hiệu Công an dùng trong thời kì 1946 - 1954 ở các địa phương từ Bắc tới Nam; lựu đạn, súng ngắn, mìn tự tạo, máy phát điện, súng Cabin, súng ngắn Bác Hồ tặng đồng chí Kim Sơn trong tổ điệp báo A13; kiếm của đội Việt Dũng Công an Hưng Yên; súng phóng lựu đạn của Công an Hà Nội đã sử dụng bắn cháy xe cơ giới của Pháp tại Ô Cầu Dền tháng 12 năm 1946.

Phần cuối của chủ đề giới thiệu nhóm hiện vật về vai trò của quần chúng, các phong trào “Bảo mật phòng gian”; “Rào làng chiến đấu”; nuôi giấu cán bộ Công an, đào hầm bí mật, đưa tài liệu mật qua vùng địch kiểm soát và những chiến công của lực lượng Công an trong việc bảo vệ và phục vụ chiến dịch Điện Biên Phủ, đảm bảo an toàn phái đoàn Chính phủ Việt Nam Dân chủ cộng hoà trong suốt quá trình diễn ra Hội nghị Giơnevơ.

Chủ đề 2: Công an nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc (1954 - 1975):

Điểm nhấn giai đoạn này là tổ hợp trưng bày về “chống chiến tranh phá hoại” của đế quốc Mỹ, với các sưu tập hiện vật về bảo vệ an toàn các cơ quan đầu não của Đảng, Nhà nước và khách quốc tế, bảo vệ kho tàng, tài sản xã hội chủ nghĩa; giữ gìn trật tự trị an, bảo vệ tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân; đảm bảo giao thông thời chiến; phối hợp với các lực lượng vũ trang nhân dân chiến đấu, phục vụ chiến đấu đánh thắng âm mưu phá hoại của đế quốc Mỹ.

Cùng với việc giới thiệu những chiến công đó, Bảo tàng còn giới thiệu về quá trình hình thành và phát triển của lực lượng An ninh miền Nam từ trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Ngoài một mô hình địa điểm đóng quân của Ban An ninh Trung ương Cục tại Sa Mát, Tây Ninh, hệ thống trưng bày với những kỉ vật của các chiến sĩ An ninh miền Nam trong học tập, công tác, chiến đấu, bảo vệ Trung ương Cục, bảo vệ căn cứ với nhóm hiện vật từ những phương tiện thô sơ tự tạo như: Súng ngựa trời, bàn đạp lôi, nỏ cao su… đến phương tiện vũ khí do Bộ.

Chủ đề 3: Công an nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa (từ 1975 đến nay):

Từ khi thành lập đến nay, được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng đoàn Bộ (Đảng ủy Công an Trung ương), lãnh đạo Bộ Công an, của các cấp ủy và lãnh đạo các Tổng cục, Bộ Tư lệnh, các Cục, Vụ, Viện, Học viện, Trường và Công an các địa phương; các thế hệ cán bộ chiến sĩ làm công tác nghiên cứu lịch sử, bảo tàng truyền thống CAND liên tục phấn đấu, nêu cao tinh thần trách nhiệm, nhiệt huyết và quyết tâm nỗ lực cao đã vượt qua khó khăn, gian khổ đưa công tác nghiên cứu lịch sử và bảo tàng truyền thống Công an ngày càng phát triển, đi vào nền nếp với những thành tích hết sức đáng tự hào.

Qua hơn 50 năm nỗ lực không ngừng, đội ngũ những người làm công tác nghiên cứu lịch sử và bảo tàng CAND đã sưu tầm, thu thập, xác minh hàng chục vạn trang tài liệu; hàng vạn hồ sơ, tư liệu, hiện vật lịch sử gốc; gặp gỡ hàng nghìn nhân chứng, chứng nhân lịch sử để khai thác, thẩm định tư liệu, sự kiện; tổ chức hàng trăm cuộc Hội thảo với lãnh đạo Công an các cấp, các nhân chứng lịch sử qua các thời kỳ, các nhà khoa học trong và ngoài ngành để thẩm định, đánh giá những tư liệu, sự kiện lịch sử Công an. Trên cơ sở đó, đã hoàn thành nghiên cứu biên soạn và xuất bản gần 1.000 ấn phẩm lịch sử Công an gồm các thể loại: Biên niên sự kiện lịch sử, Lịch sử hoàn chỉnh, Lịch sử truyền thống, Kỷ yếu lịch sử, Tổng kết lịch sử, Hồi ký lịch sử.

Quá trình xây dựng và phát triển, hệ thống tổ chức bộ máy của lực lượng nghiên cứu lịch sử, Bảo tàng CAND được hình thành ngày càng hoàn thiện, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đặt ra trong mỗi giai đoạn khác nhau của cách mạng. Chặng đường hơn nửa thế kỷ của công tác nghiên cứu lịch sử, bảo tàng CAND đã đạt được thành tích to lớn và tiến bộ, trưởng thành trên các mặt, là Bảo tàng CAND được Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Đảng ủy Công an Trung ương, Lãnh đạo Bộ đánh giá cao và trao tặng những phần thưởng cao quý.

Đến với Bảo tàng CAND giúp chúng ta hiểu biết nhiều hơn về lịch sử của lực lượng CAND, càng thêm tin yêu Người chiến sỹ Công an “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”.